Derda Kaya Logo
facebook logo instagram logo youtube logo

Makaleler > Kadın Hastalıkları

Polikistik Over Sendromu

Polikistik Over Sendromu

-Polikistik over sendromu nedir?

Polikistik over sendromu ya da kısaca PKOS, kadınlarda adet düzeninde bozulmalara, cilt problemlerine, kilo artışlarına, organ sistemlerinde bozulmalara ve hatta çocuk sahibi olmayla ilgili problemlere yol açabilen bir klinik durumdur.

-Polikistik over sendromu sık görülen bir durum mudur?

Ultrasonografik değerlendirmelerde milimetrik çok sayıda kist ile karşılaşılan polikistik görünüm %15-20’lere kadar karşılaşılan bir durumdur.PKOS dediğimiz bulgular veren durum ise kadınların yaklaşık %5-10’unda görülebilmektedir.Dolayısıyla PKOS üreme çağındaki kadınlarda en sık görülen endokrinolojik problemdir.

-Polikistik over sendromu neden oluşmaktadır?

Polikistik over sendromunun nedeni tam bilinmemektedir. Birden fazla etkene bağlı geliştiği ve  genetik etkenlerin rol oynadığı düşünülmektedir.

-Polikistik over sendromu tanısı nasıl konulur?

Polikistik over sendromu tanısı klinik şikayetler, laboratuvar ve ultrasonografi tetkikleriyle konulur. Hastalar genellikle adet düzensizlikleri, cilt değişiklikleri ki en sık şikayet  yağlanma, sivilcelenme veya tüylenme artışı şeklindedir, çocuk sahibi olamama ve kilo artışı yakınmaları ile doktora başvururlar. Şikayetler genellikle ergenlik dönemi ile başlar. Adet görmenin başladığı bu dönemle birlikte hastaların bir kısmı gecikmeli adet görme veya adet görememe şikayeti ile hekime ulaşırlar. Bu bulgu yumurtlama düzenindeki bozukluğu işaret eder. Polikistik over sendromu hastalarında testesteron adı verilen erkeklik hormonu fazla üretilir ve klinik bulguları gelişmesinde bu durumun rolü vardır. Ayrıca insülin hormonu da bu sendromun gelişmesinde rol oynayabilmektedir. Hastalar bu şekilde yakınmalar ile hekime başvurduğunda yumurtalıkların ve rahmin ultrasonografik olarak değerlendirilmesi önemli bir tanı yöntemidir. Ultrasonografide yumurtalıkların dış kısımlarında milimetrik boyutlarda çok sayıda kist izlenir. Bu kistler yumurtlama ile atılamayan yumurta hücreleridir. Hastaların laboratuvar tetkiklerinde de hormon seviyeleri bulgu verici olabilir.

-İnsülin hormonu bu sendromda nasıl bir rol oynamaktadır?

İnsülin vücudumuzda pankreas adlı organda üretilen bir hormondur. Temel görevi kanda glukoz (şeker) seviyelerini düzenlemektir. Polikistik over sendromu vakalarında bu hormonun etkinliğine  karşı vücutta bir direnç gelişebilmektedir. Bu durum insülin rezistansı olarak adlandırılır. Vücuttaki dokular bu dirençten etkilenir ve vücut etkinlik gösterebilmesi için daha fazla insülin üretmeye başlar. İnsülin seviyelerindeki bu yükselme erkeklik hormonu seviyesini de arttırmaktadır. Tüm bu süreç sonunda klinik bulgu olarak kilo artışları, kilo verememe, kıllanma-tüylenme problemleri, akne ve adet düzen bozuklukları izlenmektedir.

–Polikistik over sendromu organ sistemlerini de etkileyen bir hastalıktır demiştiniz. Bu durumu açıklayabilir misiniz?

Bu sendromda insülin ve androjen hormonlarının yükseldiğini belirtmiştik. Özellikle insülin direnci uzun vadede diyabet (şeker hastalığı) riskini beraberinde getirir. Diyabet hastalığının gelişmesi ve hormon seviyelerindeki değişiklikler hipertansiyon ve kolesterol yüksekliği gibi klinik sonuçlara yol açmaktadır. Dolayısıyla kalp-damar sağlığını etkileyebilen bir süreç ortaya çıkmaktadır. Ayrıca hormon bozukluklarına bağlı tekrarlayan yumurtlama problemleri ve adet düzensizlikleri rahim iç duvarı (endometriyum) düzensizlikleri ve rahim kanseri ile ilgili sonuçları da doğurabilmektedir.

-Polikistik over sendromu nasıl tedavi edilir?

Bu sendromda neden çok net bilinmediği için tedavi de genellikle klinik yakınmalara göre olmaktadır. Hastalara ilk tavsiyemiz doğru beslenme ile kilo kontrolü, düzenli egzersiz ve klinik takipleri aksatmamaları yönünde olmaktadır. Kilo kontrolü adet düzeni sağlayabilmekte, diyabet ve hipertansiyon riskini de azaltmaktadır. Egzersiz ile desteklenmiş bir diyet programı sayesinde insülin seviyeleri de kontrol altına alınabilmektedir. Kan şekeri seviyesini aşırı yükseltmeyen diyetler sayesinde insülin seviyeleri baskılanacak ve hormon seviyeleri düzeltilecektir. Kilo kontrolü yumurtlamayı düzenler ve buna bağlantılı olarak doğurganlık oranını arttırmış olur.

Bu yaşam tarzı değişikliklerine ek olarak diyabet tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar da PKOS tedavisinde faydalı olabilmektedir. Metformin adı verilen bir ilaç grubu insülin direncini tedavi ederek buna bağlı tüm bulgularda düzelme sağlamaktadır. Adet periyodlarını düzenlerken doğum kontrol ilaçlarından yararlanmak yönünde de bir yaklaşım yapılabilmektedir. Bu grup ilaçlar cilt problemlerine yönelik de fayda getirmektedir. Anti androjenik bir grup ilaç tedavisi de semptomlarda gerileme sağlamaktadır.

PKOS hasta grubunda en önemli yakınmalardan birisi de infertilite (kısırlık) olarak karşımıza çıkmaktadır. Yumurtlama düzeninde gelişen problemler beraberinde infertiliteyi de getirmektedir. Yumurtlamayı destekleyen bir takım ilaç tedavileri bu hastalarda yüz güldürücü sonuçlar sağlamaktadır. Yumurtlama tedavilerine yanıt vermeyen ileri evre hastalarda ilaçlara ek olarak tüp bebek tedavi seçenekleri de denenebilmektedir.

facebook logo instagram logo youtube logo

OP. DR. MUSTAFA DERDA KAYA

Fener Mahallesi Fener Caddesi Fener İş Merkezi
A2 Blok 9/11 Muratpaşa / Antalya

T. +90 242 324 44 42 E. [email protected]
Whatsapp